احکام شرطبندی ▪ حجتالاسلام والمسلمین سیدجعفر ربانی ▪ قسمت پایانی برخی از شروط، گرچه بر زبان جاری نشده و در قرار داد، مکتوب نشود؛ ولی مراعات آنها لازم بوده و دو طرف معامله (موجب و قابل)، مؤظف میباشند بر مبنای آن شروط، معامله را منعقد سازند. از اینگونه امور تعبیر میشود به «شرط ارتکازی»...
فقه و زندگی شماره 522 احکام وقف (بخش پایانی)
▪ مال موقوف
برای مال موقوف، شرایطی است:
1. عین مشخص باشد؛ پس وقف کلی (مانند: وقف یک زمین، بهطور کلی) و نیز یکی از دو چیز بهطور مبهم (مانند: وقف یکی از دو خانه)، باطل است؛ ...
فقه و زندگی شماره 521 احکام وقف (بخش دوم)
صیغههای وقف فتوای برخی از فقها بر لزوم ذکر صیغه وقف است اگر هم فتوای فقها را در نظر نگیریم، ممکن است وقفکننده بخواهد صیغه وقف را بر زبان جاری سازد؛ از اینرو، برخی صیغههای وقف در این بحث ذکر میگردد: «وقفت، حبست، سبلت یا تصدقت صدقةً مؤبدةً لاتباع و لا توهب».
یادآوری سه نکته در این زمینه لازم به نظر میرسد: ....
فقه و زندگی شماره 520 احکام وقف (بخش اول)
تقسیم وقف: وقف دو دسته است:
الف) وقف عام: آنچه عموم میتوانند از آن استفاده کنند. مانند: مسجد، بیمارستان و پارک.
ب) وقف خاص: آنچه عدهای خاص میتوانند از آن استفاده نمایند. مانند: وقف زمین بر شخص خاص و فرزندان او. ...
فقه و زندگی شماره 518 «شرط اسلام» در آینه احکام
کدام احکام مشروط به مسلمانی است؟ بسیاری از واجبات و محرمات در فقه اسلامی مربوط به عموم مسلمانان است و هر کس مسلمان باشد، مشمول این احکام الهی است. در این موارد «تشیع» شرط حکم نیست و حکم شامل همه مسلمین است: ....
فقه و زندگی شماره 517 ربا، غش در معادله و ناخالصی جنس
بازار مسلمانها دارای احکامی است:
1- لباس چرمی که از بازار مسلمانها خریداری میشود، پاک بوده و نماز در آن اشکال ندارد. ....
فقه و زندگی شماره 516 نماز در آیینه احکام شرعی (بخش دوم) ▪ سور عزائم
چهار سوره «سجده، فصلت، نجم و علق» سجده واجب دارند که به آنها «سور عزائم» گفته میشود:
▪ تسبیحات حضرت زهرا سلاماللهعلیها
▪ قاعده فراغ
فقه و زندگی شماره 515 نماز در آیینه احکام شرعی (بخش اول)
گاهی گفته میشود موقع نماز ظهر، ساعت دوازده است. این سخن اشتباه میباشد؛ زیرا در بعض ایام سال، قبل از ساعت دوازده موقع اذان ظهر میشود و در بعض ایام سال بعد از ساعت دوازده. در مورد نماز صبح و مغرب هم مسئله همین است. ....
فقه و زندگی شماره 514 احکام وضو و فرقهای آن با غسل
▪ احکام وضو
1- نماز مستحبی هم مثل نماز واجب نیاز به وضو دارد و با امکان وضو، نماز خواندن با تیمم باطل است؛ در این حکم، فرقی بین نماز واجب و مستحب نیست. (زیرا فقها در نمازها وضو را شرط دانستهاند بجز نماز میت) .....
فقه و زندگی شماره 513 رمضان در آئینه احکام (بخش سوم و پایانی)
ماه مبارک رمضان، فرصتی مناسب برای بیان احکام شرعی است؛ لذا به خواست خداوند تعالی برخی حدود الهی را خدمت مبلغین و خوانندگان محترم عرضه میداریم: ....
فقه و زندگی شماره 512 رمضان در آئینه احکام
ماه مبارک رمضان، فرصتی مناسب برای بیان احکام شرعی است؛ لذا به خواست خداوند تعالی، برخی حدود الهی را خدمت مبلغین و خوانندگان محترم عرضه میداریم: .....
فقه و زندگی شماره 511 رمضان در آئینه احکام (بخش اول)
ماه مبارک رمضان، فرصتی مناسب برای بیان احکام شرعی است؛ لذا به خواست خداوند تعالی، برخی حدود الهی را خدمت مبلغین و خوانندگان محترم عرضه میداریم: ...
فقه و زندگی شماره 510 احکام ویژه بانوان (بخش سوم)
در اینکه آیا برای زنها نماز خواندن در مسجد و به جماعت بهتر است یا در منزل، دیدگاه فقها متفاوت است و لکن جمعبندی که از کلام آن بزرگواران میشود این است که اولویت اصلی برای بانوان، همانا پوشش میباشد. ...
فقه و زندگی شماره 509 احکام ویژه بانوان (بخش دوم)
از چیزهایی که نماز زن و مرد را از یکدیگر جدا میکند، این است که مردها مؤظفند حمد و سوره نماز صبح و مغرب و عشا را بلند بخوانند؛ ولی بر زنها بلند خواندن واجب نیست. ....
فقه و زندگی شماره 507 بهره دادن به بانکها (بخش دوم)
در بحث احکام بهره دادن به بانکها، وامهای بانکی در شماره گذشته مورد بحث واقع شد که برای تصحیح سود دادن مشتری در قبال اینگونه وامها راههای وجود دارد. دو راه در شماره پیش نشریه مورد بررسی قرار گرفت و در این شماره ادامه بحث را دنبال میکنیم. ...
فقه و زندگی شماره 506 بهره دادن به بانکها (بخش اول)
یکی از مسایل رایج در مورد بانکها و سودی که در این زمینه عاید آنها میگردد، «وامهای بانکی» است. میدانیم وام بیشتر بانکها همراه سود است. بدین معنی که بانک در هنگام تقاضای وام از جانب مشتریان، درصدی را اضافه نموده و مشتریان خود را ملزم به باز پرداخت اصل قرض و مقدار اضافه تعیین شده مینماید. در حالیکه این، «ربا» است و حرمت آن از بدیهیات فقه به شمار میرود. ....
فقه و زندگی شماره 505 بهره گرفتن از بانکها (بخش دوم)
«مضاربه» نیز یکی از عقود اسلامی است و مورد اتفاق همه فقها میباشد. در عقد مضاربه، سرمایه از شخصی است که به او «مالک» گفته میشود و کار از شخص دیگری است که به وی «عامل» اطلاق میگردد. بنابراین، چنانچه سرمایهگذاریهای در بانک، تحت عنوان «مضاربه» صورت پذیرد، هم سرمایهگذاری صحیح است و هم اعطا و اخذ سود. ...
فقه و زندگی شماره 504 بهره گرفتن از بانکها (بخش اول)
یکی از رایجترین ارتباطات بانکی، «بهره گرفتن از بانکها» است که نکاتی را در این زمینه از زاویه احکام شرعی مطرح میکنیم:
سوددهی بانک به مشتریان در بیشتر موارد تحت دو عنوان جوایز و سرمایهگذاری صورت میپذیرد. ....
فقه و زندگی شماره 503 امر و نهی آدم لجباز (بخش دوم) اگر آمر یا ناهی یقین دارد یا احتمال میدهد که امر و نهی او سبب تأخیر و تعویق انداختن گناه از سوی آدم لجباز خواهد شد؛ گرچه بهطور کلی او گناه را کنار نخواهد گذاشت، آیا امر به معروف و نهی از منکر او واجب خواهد بود؟ ....
فقه و زندگی شماره 502 امر و نهی آدم لجباز (بخش اول) اگر انجامدهنده منکر بهگونهای است که اگر او را از منکر نهی کنند، بر آن اصرار میورزد و اگر او را به منکر امر کنند، ترکش میکند، باید به آن منکر امرش کنند به شرط آنکه محذور دیگری نباشد؛ همینگونه است در مورد معروف.» (تحریرالوسیله/1/468) البته اینگونه امر به معروف و نهی از منکر لجباز مشروط به این است که محذور دیگری در بین نباشد؛ یعنی مثلاً مطلب برای سایر مردم مشتبه نشود که حرام را واجب یا واجب را حرام تلقی نمایند. ....
فقه و زندگی شماره 501 آپارتمان و احکام آن (بخش سوم)
ساخت آپارتمان و آپارتماننشینی، دارای احکام خاصی میباشد که لازم است به هریک از آنها توجه شود. با استمداد از خداوند، نکاتی را در این زمینه یادآور میشویم: ....
فقه و زندگی شماره 500 آپارتمان و احکام آن (بخش دوم)
ساخت آپارتمان و آپارتماننشینی، دارای احکام خاصی میباشد که لازم است به هریک از آنها توجه شود. با استمداد از خداوند، نکاتی را در این زمینه یادآور میشویم: ...
فقه و زندگی شماره 499 آپارتمان و احکام آن (بخش اول) ساخت آپارتمان و آپارتماننشینی، دارای احکام خاصی میباشد که لازم است به هریک از آنها توجه شود. ....
فقه و زندگی شماره 498 نماز و مراعات حقوق دیگران (بخش دوم)
خوب است امام جماعت، رعایت حال ضعیفترین مأمومین را نموده نماز را از جهت کند و تند خواندن، طوری بخواند که حال ضعیفترین مأمومین، موردنظر وی باشد ....
فقه و زندگی شماره 497 نماز و مراعات حقوق دیگران (بخش اول)
گرچه «نماز»، ارتباطی خالصانه بین «عبد» و «خالق» میباشد؛ ولی شارع مقدس، حتی در این حال، مراعات دیگران را نموده و حقالناس را لحاظ کرده است؛ البته بخشی از این موارد، مربوط به معصومین علیهمالسلام میگردد و بخشی دیگر به سایر آحاد مردم. ....
فقه و زندگی شماره 496 احکام قرض (بخش دوم)
در پرداخت و دریافت قرض، نیازی به قصد «تقرب الیالله» نیست؛ پس اگر شخصی نه برای خدا بلکه برای اینکه نزد مردم محبوبیت پیدا کند یا مالش حفظ شود آنرا قرض دهد اشکال ندارد. ...
فقه و زندگی شماره 495 احکام قرض (بخش اول)
قرض دادن دارای احکامی است؛ در این احکام تفاوتی نیست بین اینکه قرض توسط صندوقهای قرضالحسنه پرداخت شود یا افراد: ...
فقه و زندگی شماره 494 صندوقهای قرعهکشی و قرضهای حرام
برخی خانوادهها، کارمندان، گروهها و دوستان، صندوقی برقرار ساخته و هر یک از اعضا، پولهای خود را در آن صندوق قرار میدهند. آنگاه بر طبق قرعه یا نوبت یا هر مزیت دیگر، از آن صندوق برداشت کرده و به هر یک از اعضای قرض داده میشود؛ حکم مسئله مزبور چیست؟ ....
فقه و زندگی شماره 493 قرائت قرآن قرائت قرآن آنگاه محقق میشود که کلمات قرآن بر زبان جاری و فضای دهان را فرا گیرند. نشانه آنهم این است که اگر فرض کنیم تلاوتکننده در مکان خلوتی قرار دارد، صدای خود را بشنود. ....